Η εισαγωγή των αγγλικών στην προσχολική εκπαίδευση συνιστά μια σημαντική επένδυση σε ότι αφορά την ανάπτυξη δεξιοτήτων του 21ου αιώνα. Η επικοινωνία στη μητρική γλώσσα και σε άλλες γλώσσες στη σύγχρονη πολυπολιτισμική κοινωνία αποτελεί σημαντικό κλειδί για την μάθηση και την προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη και συνδέεται με σημαντικά οφέλη στην οικονομία καθώς αποτελεί εφόδιο για τη δια βίου μάθηση και επαγγελματική εκπαίδευση. Η ποιοτική εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία θέτει τις βάσεις για τη μελλοντική επιτυχία και έχει μακροπρόθεσμα οφέλη για τα άτομα και την κοινωνία. Η γλωσσική εκπαίδευση στο νηπιαγωγείο συνδέεται με κατακτήσεις στη γλωσσική ανάπτυξη που εδραιώνουν στάσεις και δεξιότητες για την ολόπλευρη ανάπτυξη και μετέπειτα σχολική επιτυχία. Η εισαγωγή των αγγλικών συνδέεται επιπλέον με την ανάπτυξη της ταυτότητας του παγκόσμιου πολίτη και βοηθά στη διαμόρφωση θετικής στάσης απέναντι στην εκμάθηση ξένων γλωσσών, ένα σημαντικό εφόδιο στην προσωπική και επαγγελματική ζωή.

Πέρα από τα οφέλη στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, η εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στο νηπιαγωγείο προάγει τη «συνέχεια» των μαθησιακών εμπειριών από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο, καθώς η εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας έχει εισαχθεί στην Α’ τάξη του δημοτικού, προάγοντας την ομαλή μετάβαση των μαθητών-μαθητριών. Ταυτόχρονα, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα αντικείμενα που αναφέρονται στην ποιοτική εκπαίδευση στο νηπιαγωγείο και στην εισαγωγή των αγγλικών στα πλαίσια της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης, μέσα από διαδικασίες που αναφέρονται στη σύγχρονη αντίληψη της επαγγελματικής μάθησης και υιοθετούν τις αρχές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης των ενηλίκων λειτουργεί προσθετικά στην επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και προάγει τις δεξιότητες εκείνες που συνθέτουν το προφίλ του εκπαιδευτικού του 21ου αιώνα.

Το πρόγραμμα αναφέρεται στη δημιουργία ενός παιδαγωγικού μοντέλου για την εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας ως ξένη γλώσσα στο νηπιαγωγείο, το οποίο ενσωματώνει αναπτυξιακά κατάλληλες και διαθεματικές δραστηριότητες στα αγγλικά στο υπόλοιπο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου όχι σαν διακριτό αντικείμενο αλλά ως λειτουργικό κομμάτι του προγράμματος. Η αγγλική γλώσσα ενσωματώνεται στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου με φυσικό και αβίαστο τρόπο χωρίς να αποτελεί απομονωμένο, ξέχωρο γνωστικό αντικείμενο. Το συνεργατικό πλαίσιο που δημιουργείται μεταξύ των εκπαιδευτικών ΠΕ06 και ΠΕ60 είναι καινοτόμο στοιχείο στην προσχολική εκπαίδευση αλλά και γενικότερα στις άλλες βαθμίδες όχι μόνο στην ελληνική αλλά και τη διεθνή εκπαιδευτική πρακτική, καθώς τέτοιου είδους πλαίσιο αναφέρεται σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο μόνο στο πλαίσιο της ενταξιακής εκπαίδευσης και με ελάχιστα απτά και επιστημονικά τεκμηριωμένα παραδείγματα.

Η μεθοδολογία που αναπτύσσει το πρόγραμμα εισάγει τη διαπολιτισμική και πολυγλωσσική επικοινωνία στην προσχολική εκπαίδευση και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια ανοικτή προς την τοπική κοινότητα παιδαγωγική προσέγγιση η οποία αξιοποιεί τους οικογενειακούς και τους κοινοτικούς πόρους καθώς η προσέγγιση στην αγγλική γλώσσα οικοδομείται στο πλαίσιο των τοπικών αναγκών και δυνατοτήτων δίνοντας αξία στο πολιτισμικό κεφάλαιο και τα αποθέματα γνώσεων των παιδιών. Η κουλτούρα συνεργασίας, μεταξύ όλων των φορέων που εμπλέκονται στη μαθησιακή διαδικασία, αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη διαπολιτισμικής συνείδησης και για την ενταξιακή εκπαίδευση, η οποία μπορεί να αποτελέσει ένα νέο «παράδειγμα» σε σχέση με τη διδασκαλία και την εκμάθηση της ξένης γλώσσας σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.

Το πρόγραμμα αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος και της δια βίου μάθησης. Ειδικός στόχος είναι η μείωση & πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και προώθηση της ισότιμης πρόσβασης σε ποιοτική νηπιακή, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η πρόταση αυτή θα οδηγήσει στην αύξηση των σχολικών μονάδων που λειτουργούν στο πλαίσιο του Νέου Σχολείου–Ενίσχυση των δομών και της ποιότητας της προσχολικής, της Α’’βάθμιας και Β΄βάθμιας εκπαίδευσης.

 

Οι παραπάνω στόχοι θα επιτευχθούν καθώς το πρόγραμμα επιμόρφωσης για την εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας απευθύνεται (α) σε όλους τους εκπαιδευτικούς ΠΕ60 που εργάζονται στο δημόσιο ελληνικό νηπιαγωγείο και δυνητικά θα εργάζονται είτε ως μόνιμοι είτε ως αναπληρωτές (β) σε όλους τους εκπαιδευτικούς ΠΕ06 που θα απασχοληθούν στο πλαίσιο της εισαγωγής της αγγλικής γλώσσας στο νηπιαγωγείο είτε ως μόνιμοι είτε ως αναπληρωτές (γ) στα στελέχη εκπαίδευσης τα οποία έχουν στην αρμοδιότητά τους την παιδαγωγική υποστήριξη των εκπαιδευτικών ΠΕ60 & ΠΕ06. Η αξιοποίηση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων και η δημιουργία ιστότοπου που θα φιλοξενήσει το εκπαιδευτικό υλικό και θα λειτουργήσει ως πύλη ενημέρωσης, αλληλεπίδρασης και εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών διασφαλίζουν την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης στο νηπιαγωγείο καθώς δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας μιας κοινότητας πρακτικής σε πανελλήνιο επίπεδο. Το πρόγραμμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και η παρακολούθηση-αποτίμηση του έργου τους με συστηματικό τρόπο αναφέρεται σε όλα τα επίπεδα οργάνωσης του νηπιαγωγείου καθώς λαμβάνει υπόψη τη λειτουργία του σχολείου σε νανο-επίπεδο (σχολική τάξη), μικροεπίπεδο (σχολική μονάδα), μεσο-επίπεδο (διοίκηση & στελέχη εκπαίδευσης), μακροεπίπεδο (Σχολ. Περιφέρειες σε όλη την Ελλάδα). Η συνολική αποτίμηση του έργου με βάση συγκεκριμένους δείκτες και κριτήρια επιτυχίας διασφαλίζει την ποιότητα του επιμορφωτικού και του εκπαιδευτικού υλικού και την προαγωγή της ποιότητας της προσχολικής εκπαίδευσης.

Κατά τη διάρκεια της γενίκευσης του πρώτου χρόνου και για την υποστήριξη της παρέμβασης σχεδιάζεται  Οιονεί Πειραματική μέθοδος (ημιπειραματική) στο πλαίσιο διερεύνησης αναγκών, τάσεων αλλά και ανάδειξης αποτελεσμάτων. Θα γίνουν μετρήσεις πριν και μετά (pre-post) την εφαρμογή του προγράμματος και αξιοποιείται ένα ικανό δείγμα από σχολεία της χώρας. Η μεθοδολογία είναι μεικτή με συλλογή ποσοτικών αλλά και ποιοτικών δεδομένων. Τα αποτελέσματα από τις μετρήσεις θα αξιοποιηθούν στο πλαίσιο της διαμορφωτικής αξιολόγησης του επιμορφωτικού και εκπαιδευτικού υλικού το οποίο θα εξελίσσεται καθ΄όλη τη διάρκεια του προγράμματος.

ΟΜΑΔΑ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ

Θωμαή Αλεξίου
Καθηγήτρια ΑΠΘ
Ευθυμία Πεντέρη
Επικ. Καθηγήτρια ΔΠΘ
Νικόλαος Μήττας
Επίκ. Καθηγητής ΔιΠΕ
Μαριάνθη Σεραφείμ
Υπ. Διδ. ΑΠΘ
Θεολογία Μιχαλοπούλου
Καθ. Αγγλικών
Ειρήνη Παπαναστασάτου
Νηπιαγωγός, Υπ. Διδ. ΔΠΘ